مصر پرجمعیت ترین کشور در میان جهان عرب با بیش از صد میلیون نفر است.

مصر از یک وضعیت تمدنی و فرهنگی درخشان و منحصر به فرد با ۵۰۰۰ سال سابقه برخوردار است.

مصر نقطه ثقل فکری جهان عرب در دوره معاصر است و ایدئولوژی هایی مانند ملی گرایی (ناصریسم) و اخوانی از این کشور به جهان عرب صادر شد و متفکرانی چون مهم عبده ، سعد زغلول ، شیخ حسن البنا و شعرایی چون نجیب محفوظ، احمد شوقی و حافظ ابراهیم متعلق به این کشور هستند که در دوره هایی جهان را عرب تکان دادند و مهم ترین مرکز مذهبی جهان اسلام یعنی دانشگاه الازهر در این کشور قرار دارد.

مصر دارای یک موقعیت ژئوپلیتیکی منحصر به فرد در دریاهای سرخ و مدیترانه است و کانال بسیار مهم سوئز از درون این کشور می گذرد و از طریق صحرای سینا بیش از ۲۰۰ کیلومتر با جنوب فلسطین اشغالی مرز دارد.

این کشور عقبه استراتژیک نوار غزه محسوب می شود و کلیه نیازهای این باریکه مهم که امروز یکی از جبهه های ایران علیه اسرائیل است ، از مصر تامین می گردد.

ایران و مصر دو قطب فرهنگی، سیاسی ، فکری و تمدنی جهان اسلام هستند که همکاری میان آنها تاثیرات چشمگیر و دراز مدتی بر دنیای اسلام خواهد داشت و طرفین می توانند در راستای تقریب مذاهب و مبارزه با خطر سلفی گری تشریک مساعی نمایند.

مصر بزرگترین ارتش آفریقا و جهان عرب را در اختیار دارد و کیسینجر در مورد این کشور گفته بود هیچ جنگ فراگیری بین اعراب و اسرائیل بدون قاهره اتفاق نخواهد افتاد.

در صورت بهبود روابط تهران و قاهره، این ظرفیت وجود دارد که بازار مصر پذیرای کالاهای ایرانی شود و این کشور در میان مدت به دروازه ورود کلاهای ایرانی به شمال آفریقا تبدیل گردد.

از لحاظ دیپلماتیک، برقراری رابطه سیاسی با مصر و در مرحله بعد ارتقای آن می تواند قدرت رایزنی ایران در جهان عرب را به شکل قابل اعتنایی افزایش دهد و جایگاه متحدان جمهوری اسلامی مانند بشار اسد که از لحاظ ایدئولوژیکی با قاهره هم پوشانی دارند، را تقویت کند.

قاهره بعد از پیمان کمپ دیوید در دوره انور سادات، به صف متحدان غرب پیوست و جایگاهش در جهان اسلام به شدت افول کرد اما به نظر می رسد ژنرال سیسی با عطف به تحولات جدید جهانی سعی دارد یک رابطه متوازن را با بلوک های جدید قدرت در پیش بگیرد و در عرصه بین الملل راهبرد تنوع در شراکت با قدرت های نوظهور را اتخاذ کند و به همین جهت برقراری روابط ایران و مصر بسیار مهم و حائز اهمیت است.

 

 

  • نویسنده : دکتر علیرضا تقوی نیا