از خدیجه (س) تا فاطمه (س)؛ الگوی زن در پیوند خانواده و اجتماع

یادداشت_خبرنگار#تیم_شهید_احمد_غدیریان,در گفتمان اسلامی، نقش زن در نهاد خانواده، نه تنها با الگوهای سکولار غربی قابل قیاس نیست، بلکه در تقابلی بنیادین با آن قرار می‌گیرد. برخلاف نظام‌هایی که زن را به کالایی برای مصرف یا نیروی کارِ صرف تقلیل می‌دهند، اسلام برای زن جایگاهی محوری، سازنده و متعالی قائل است که کانون اصلی تحکیم بنیان خانواده و در نتیجه، پیشرفت جامعه به شمار می‌رود. این نقش چند بُعدی، بر پایه‌ای از کرامت ذاتی، مسئولیت‌پذیری و تأثیرگذاری عمیق استوار گردیده است.

زن به عنوان «حافظ حریم خانواده»، نخستین و محکم‌ترین پایه‌های تربیت نسل را پی‌ریزی می‌کند. این نقش، فراتر از وظیفه‌ای عاطفی یا بیولوژیک، دارای ابعادی استراتژیک و حکیمانه است. پیامبر اکرم (ص) در حدیثی مشهور فرموده‌اند: «الجَنَّهُ تَحْتَ أَقْدَامِ الأُمَّهَات» (بهشت زیر پای مادران است). این بیان، تنها یک توصیه اخلاقی نیست، بلکه اشاره به یک واقعیت جامعه‌شناختی دارد؛ صلاح و فساد جامعه، مستقیم به صلاح و فساد خانواده وابسته است و محور این خانواده، زن است. اوست که با پرورش «مردان و زنان بزرگ»، سنگ بنای تمدنی اسلامی را می‌گذارد. به عبارت دیگر، زن «مدرسه‌ای» است که با ساختن اعضای خود، جامعه را می‌سازد و از دامن اوست که مرد به معراج معنوی و علمی می‌رسد.

نکته حائز اهمیت این است که این مسئولیت خطیر، زن را از عرصه‌های اجتماعی، سیاسی، علمی و اقتصادی منزوی نمی‌کند، بلکه به مشارکت او هویتی اصیل و جهت‌دار می‌بخشد. اسلام با تشویق زنان به کسب علم و حضور فعال در جامعه –با رعایت ضوابط اخلاقی و حفظ کرامت ذاتی خویش– نشان می‌دهد که نقش خانوادگی و نقش اجتماعی زن در تقویت یکدیگر عمل می‌کنند. یک زن دانشمند، سیاستمدار یا پزشک مسلمان، زمانی که از کانونی گرم و مستحکم برخوردار باشد، تأثیرگذاری او در جامعه نه تنها کاهش نمی‌یابد، بلکه با پشتوانه‌ای عاطفی و اخلاقی، پایدارتر و عمیق‌تر خواهد بود. حضور تاریخی بانوانی چون حضرت خدیجه (س) به عنوان بازویی اقتصادی و معنوی برای پیامبر (ص)، یا حضرت فاطمه زهرا (س) به عنوان اسوه‌ای کامل در ابعاد خانوادگی، اجتماعی و اعتقادی، گواهی روشن بر این مدعاست.

در نتیجه، از منظر اسلامی، زن، موتور محرک و پیش‌برنده خانواده و جامعه است. او با ایفای نقش خود به عنوان مادر، همسر و عضو فعال جامعه، سه ضلع یک مثلث هم‌افزا را تشکیل می‌دهد. تحکیم بنیان خانواده توسط زن، به منزله سرمایه‌گذاری بر روی اساسی‌ترین نهاد جامعه است. این نگاه جامع، زن را از وضعیت «کالا بودن» در نظام‌های مادی‌گرا خارج ساخته و به او جایگاه «کنشگر سازنده» می‌بخشد. بنابراین، توانمندسازی زن مسلمان به معنای تقویت توانایی‌های او برای ایفای همزمان این مسئولیت‌های مقدس است، رویکردی که در نهایت، منجر به شکل‌گیری خانواده‌ای مستحکم و جامعه‌ای پویا و مترقی می‌گردد.

#طنین_خوزستان

#شهید_احمد_غدیریان