توسعه روستایی و گردشگری

شناخت ظرفیت‌های متعدد روستا، مسیر رسیدن به «توسعه پایدار» را برای ما هموار می‌کند و فراهم کردن زمینه مشارکت روستائیان از بدیهات امر است تا به نتیجه مطلوب برسیم و با توجه به شناخت ایجاد شده، طرح عملیاتی مناسب همان روستا ارائه کنیم.

نکته مهم این است که وقتی جامعه امروز با سرعتی شگفت انگیز به سمت صنعتی و الکترونیک شدن پیش می‌رود خواه یا ناخواه این ضرورت برای ما ایجاد شده است تا روستا و روستایی را دریابیم و تلاش کنیم تا انسان امروز حداقل برای مدت زمانی کوتاه بتواند از دنیای صنعتی و الکترونیکی به فضای سرسبز و بکر و خانه‌های کاهگلی روستا پناه بیاورد و زندگی محلی را تجربه و نفسی تازه و زندگی کند.

فراهم کردن زیرساخت‌های گردشگری و ساخت و بهره‌برداری از اقامتگاههای بومگردی در روستاهای کشورمان یکی از بهترین راهکارهای توسعه روستایی است؛ در همین راستا معرفی فرهنگ و آداب و رسوم اصیل روستایی، ایجاد اشتغال، جذب گردشگر، معرفی تغذیه سالم سنتی، فراهم کردن زمینه صادرات محصولات عمده کشاورزان و هنر دست بانوان روستا، آموزش و بالا بردن آگاهی توسعه روستایی را شکل می‌دهد که در گردشگری نهفته است.

باید طبق اسناد و اطلاعات پژوهش شده و همراه با برنامه‌ریزی دقیق، حداقل چشم انداز پنج ساله یک روستا را برای مردمان همان روستا، روشن و تبیین و امید و انگیزه اهالی روستا را جهت مشارکت و تسریع روند گردشگری افزون کرد.

سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری، می‌تواند در این مسیر، همراهی شایسته‌ایی داشته باشد؛ شش بخش اصلی آن که شامل حوزه ریاست میراث فرهنگی، معاونت میراث فرهنگی، معاونت صنایع دستی، معاونت گردشگری، معاونت سرمایه گذاری و طرح ها و معاونت توسعه مدیریت و امور مجلس و استان ها می‌شود تا کنون خدمات خوبی در این حوزه ارائه دادند اما آنچه که مسلم است کافی نیست و نیاز است در جهت رونق گردشگری روستا تلاش مضاعف همراه با مدیریت جامع انجام پذیرد و دیگر نهادها همکاری لازم را داشته باشند.

به عنوان نمونه معاونت صنایع دستی، چهار دفتر با نامهای دفتر امور بازرگانی، دفتر خدمات جهت حضور در نمایشگاه داخلی و خارجی، دفتر آموزش و حمایت از تولید و دفتر توسعه و ترویج و حمایت از تولید را دارد که با توجه به نوع فعالیت می‌توان از خدمات آنها در جهت گردشگری روستایی گام برداشت و دیگر نهادهای مربوطه هم همراهی لازم را داشته باشند.

بسیاری از کشورها در این حوزه کار کردند و به نتایج مطلوبی هم رسیدند چرا که یکی از بهترین راهکارهای رونق اقتصادی کشور خود را در  توسعه گردشگری تجربه کردند. در واقع هر کشوری فراخور جغرافیای روستایی خود در این زمینه کار کرده است؛ مثلا مجارستان، یازدهمین کشور محبوب اروپا، در اختیار گذاشتن خانه‌های ارزان قیمت در نواحی روستایی را مد نظر قرار داده و موفق عمل کرده است.

اقامت در خانه‌های محلی، کشاورزی، کوهنوردی، سوارکاری، ماهیگیری و شکار، جشنواره موسیقی یا موسیقی روستایی و برپایی نمایشگاه دائمی صنایع دستی از انواع گردشگری روستایی است که علاوه بر اشتغال‌زایی و درآمدزایی و رونق تولید،  نقش مهمی در توسعه و پیشرفت فرهنگی روستا دارد و مانع مهاجرت فعالان اقتصادی به بیرون از زادگاه خود می‌شود و دولت می‌تواند با پرداخت تسهیلات ارزان و فراهم کردن زیرساخت‌های لازم، باعث تسریع روند گردشگری روستایی شود چرا که کشاورزی به تنهایی نمی‌تواند برای روستائیان درآمد و اشتغال کافی فراهم آورد.

احیاء دوباره روستاها، بازگشت مردم از کلان شهرها به دیار خویش، حفظ میراث بومی و تاریخی و فرهنگی، کمک به رشد اقتصادی روستا، حذف واسطه‌ها و فروش مستقیم محصولات و صنایع دستی، ایجاد کسب و کار مانند پخت غذاهای محلی و ایجاد کسب و کارهای جدید مانند راهنمای تور از نتایج مفید توسعه گردشگری روستایی است که رابطه اجتناب ناپذیری با توسعه روستایی دارد و در نهایت منجر به ارتقای زندگی روستائیان از نظر اقتصادی و فرهنگی و اجتماعی و سیاسی می‌شود.

بنابراین توسعه روستا مستلزم توجه به گردشگری روستا است و گردشگری روستا مستلزم توجه به توسعه و پیشرفت روستا است و این دو تفکیک ناپذیر هستند و حقیقت این است که مجریان و دستگاههای متولی برای رسیدن به این مهم، چاره‌ایی جز توجه عملی به این مهم ندارند.